Kulturalne kompetencije u obrazovanju: rezultati samoprocene nastavnika srednje škole

Popović-Ćitić, Branislava and Trajković, Marija and Bukvić, Lidija and Kovačević-Lepojević, Marina and Paraušić Marinković, Ana and Kovačević, Milica and Bogićević, Dragana (2023) Kulturalne kompetencije u obrazovanju: rezultati samoprocene nastavnika srednje škole. In: 12. međunarodni naučni skup Specijalna edukacija i rehabilitacija danas, Beograd, Srbija, 27–28. oktobar 2023. godine: zbornik rezimea. Faculty of Special Education and Rehabilitation, Belgrade, pp. 133-134. ISBN 978-86-6203-168-6

Text SER konferencija 2023.pdf - Published Version Available under License Creative Commons Attribution Non-commercial No Derivatives. Download (400kB)

Abstract

Uvod: Kulturalne kompetencije, kao skup vrednosti, znanja, stavova i veština potrebnih za razumevanje i poštovanje kulturalno različitih pojedinaca, te uspostavljanje pozitivnih i konstruktivnih odnosa sa njima, smatraju se važnim aspektom profesionalnog razvoja nastavnika u okvirima interkulturalnog obrazovanja. Cilj: Uvid u nivo razvijenosti kulturalnih kompetencija nastavnika srednje škole – u domenima kulturalne svesnosti, znanja i veština, uz sagledavanje uticaja pola i starosti ispitanika na rezultate samoprocene. Metode: Uzorak je činilo 254 nastavnika (78,7% ženskog pola), starosti od 23 do 63 godine (M = 45,7; SD = 9,11), iz osam beogradskih srednjih škola. Podaci su prikupljeni Kontrolnom listom za samoprocenu kulturalne kompetencije (Cultural Competence Self-Assessment Checklist), koju čini 36 stavki na četvorostepenoj skali Likertovog tipa (α = .95), grupisanih u tri podskale: kulturalna svesnost (α = .77), kulturalno znanje (α = .91) i kulturalne veštine (α = .92). Rezultati: Nastavnici srednje škole poseduju zadovoljavajući nivo kulturalnih kompetencija (M = 3,13; SD = .47), pri čemu u najvećoj meri raspolažu kulturalnim znanjem (M = 3,38; SD = .52), zatim kulturalnim veštinama (M = 3,10; SD = .59) i, na kraju, kulturalnom svesnošću (M = 2,88; SD = .49). Mlađi i nastavnici ženskog pola procenjuju sopstveni nivo ukupnih kulturalnih kompetencija višim u odnosu na starije (r = 0,21, p < 0.01) i nastavnike muškog pola (t(214) = -2,26, p < 0,05). Najznačajnije razlike, kada je u pitanju pol nastavnika, beleže se na nivou kulturalnih veština (t(240) = -3,24, p < 0,01), dok su u odnosu na starost, razlike najizraženije u domenu kulturalnog znanja (r = 0,23, p < 0,01). Zaključak: Iako nastavnici svoje kulturalne kompetencije ocenjuju na relativno visokom nivou, prostor za njihovo unapređivanje postoji. Opravdano bi bilo implementirati programe stručnog usavršavanja koji bi, kroz jačanje kulturalne svesnosti, znanja i veština nastavnika, doprineli demokratskoj kulturi, interkulturalnom obrazovanju i kulturalno kompetentnoj praksi u obrazovnom radu.

Actions (login required)

View Item