Zaštita deteta od zlostavljanja i zanemarivanja: primena Opšteg protokola

Išpanović-Radojković, Veronika and Ignjatović, Tanja and Kalezić Vignjević, Aleksandra and Stevanović, Ivana and Srna, Jelena and Vujović, Ranka and Žegarac, Nevenka (2011) Zaštita deteta od zlostavljanja i zanemarivanja: primena Opšteg protokola. Centar za prava deteta, Beograd. ISBN 978-86-83109-49-4

Text Primena_Opsteg_protokola_Zastita_deteta (1).pdf - Published Version Available under License Creative Commons Attribution Non-commercial No Derivatives. Download (2MB)

Abstract

Knjiga Zaštita deteta od zlostavljanja i zanemarivanja predstavlja prerađeno i prošireno izdanje Priručnika za primenu Opšteg protokola za zaštitu dece od zlostavljanja i zanemarivanja koji je objavljen 2006. godine, ubrzo nakon što je Vlada Republike Srbije usvojila Opšti protokol, avgusta 2005. godine. Tokom proteklih pet godina Priručnik je bio dragocena pomoć u obuci i radu multidisciplinarnih timovima za zaštitu dece koji su u međuvremenu uspostavljeni u preko 40 lokalnih zajednica u Srbiji. Svih 1.500 primeraka, u kolikom broju je Priručnik bio štampan, našlo je put do stručnjaka koji rade na neposrednoj zaštiti dece, prvenstveno u okviru socijalne zaštite, ali i u zdravstvu, obrazovanju, policiji, pravosuđu, organizacijama civilnog društva. Stečena su brojna iskustva i potvrđeno polazno stanovište da je za efikasnu zaštitu dece od presudnog značaja postojanje lokalne mreže u kojoj su koraci u procesu zaštite deteta, kao i uloge i odgovornosti svih učesnika, jasno definisani i prihvaćeni od svih. Svi koji rade sa decom i porodicama moraju biti u potpunosti sigurni da znaju kako da postupe kada posumnjaju da je dete izloženo zlostavljanju ili zanemarivanju. Neophodnost izdavanja novog, osavremenjenog teksta Priručnika nametnula se i brojnim promenama koje su nastupile u odnosu našeg društva prema pojavi zlostavljanja i zanemarivanja dece u proteklih pet godina. Usvajanje Nacionalne strategije za prevenciju i zaštitu dece od nasilja i pratećeg Akcionog plana koji je Vlada Republike Srbije donela za period 2009–2012. najbolji je pokazatelj napredovanjа odnosa našeg društva prema pojavi zlostavljanja i zanemarivanja dece. Izmene i dopune normativnog okvira u oblasti zaštite deteta, u poslednjih deset godina, sadržane, pre svega, u Porodičnom zakonu, Zakonu o osnovama sistema obrazovanja i vaspitanja, Zakonu o maloletnim učiniocima krivičnih dela i krivičnopravnoj zaštiti maloletnih lica, Krivičnom zakoniku, odnosno Zakonu o socijalnoj zaštiti, uspostavile su i relativno razvijen i povoljan zakonodavni okvir; međutim, postoji potreba za njegovim daljim unapređivanjem, pre svega, u cilju dosledne razrade adekvatnih mehanizama primene novih zakonskih instituta. Nadamo se da će i tekst naše nove knjige, u kome su sadržane navedene promene, predstavljati doprinos unapređenju ostvarivanja prava deteta na zaštitu od zlostavljanja i zanemarivanja, jer jasno ukazuje na neophodnost sinhronizovane primene novih zakonskih instituta. Ujedno je došlo i do značajnog napretka u organizaciji mreže za zaštitu dece u lokalnoj zajednici. Nakon usvajanja Opšteg protokola, koji predstavlja zakonski obavezujući dokument za sve učesnike u procesu zaštite deteta, u relevantnim ministarstvima su napravljeni i usvojeni posebni protokoli koji dalje regulišu specifične uloge i postupke u procesu zaštite deteta u pojedinim sektorima, i to u ustanovama socijalne zaštite za decu (2006), policiji (2007), obrazovno-vaspitnim ustanovama (2007), sistemu zdravstvene zaštite (2009) i pravosudnim organima (2009). U Centrima za socijalni rad, koji predstavljaju stožer oko kojeg se organizuje i koji koordiniše mrežu za zaštitu dece u lokalnoj zajednici, takođe su nastupile značajne promene, naročito nakon donošenja novog Zakona o socijalnoj zaštiti (2011). Uvedena je funkcija voditelja slučaja, čime je u izvesnoj meri izmenjen dotadašnji postupak zaštite deteta. Prva iskustva sa primenom nove organizacije u Centrima za socijalni rad vrlo su ohrabrujuća. Navedene promene, kao i iskustva stečena u njihovoj primeni, sadržana su u novom tekstu koji je pred nama. Autori su odlučili da zadrže strukturu prethodnog Priručnika ali su praktički sva poglavlja izmenjena i proširena, a dodata su i tri nova poglavlja, i to III poglavlje o razvoju i aktuelnom stanju sistema zaštite deteta u našem društvu, zatim V, posebno poglavlje o intervencijama za zaštitu deteta u Centrima za socijalni rad, i XII poglavlje, koje se odnosi na brigu o pomagačima. Prilozi na kraju knjige dopunjeni su i izmenjeni u skladu sa zakonodavnim promenama koje su donete u periodu nakon objavljivanja prethodnog izdanja Priručnika. Na kraju, želimo da se zahvalimo brojnim stručnjacima, timovima, organizacijama, ali i deci i roditeljima koji su bili uključeni u procese zaštite dece tokom proteklih godina i čija iskustva i podrška su nam pomogli da nastavimo da radimo na razvoju efikasnog i pravednog sistema zaštite dece od zlostavljanja i zanemarivanja u našoj sredini. Novi tekst knjige Zaštita deteta od zlostavljanja i zanemarivanja – primena Opšteg protokola predstavlja naš skromni doprinos tom dugotrajnom i zahtevnom procesu. Posebnu zahvalnost izražavamo kancelariji UNICEF-a u Beogradu bez čije bi svesrdne tehničke i finansijske pomoći izrada i štampanje ove knjige bili daleko teži.

Actions (login required)

View Item