Pro-kriminalne dispozicije: sličnosti i razlike između koncepata i njihove prediktivne sposobnosti

Međedović, Janko and Petrović, Boban and Želeskov-Đorić, Jelena (2015) Pro-kriminalne dispozicije: sličnosti i razlike između koncepata i njihove prediktivne sposobnosti. In: Kriminal i društvo Srbije: izazovi društvene dezintegracije, društvene regulacije i očuvanja životne sredine. Institut za kriminološka i sociološka istraživanja, Beograd, pp. 89-108. ISBN 978-86-83287-87-1

Text medjedovic et al.pdf - Published Version Available under License Creative Commons Attribution Non-commercial No Derivatives. Download (350kB)

Abstract

Istraživači Instituta za kriminološka i sociološka istraživanja su u prethodnom projektnom ciklusu dosta pažnje posvetili ispitivanju jednog od najvažnijih psiholoških prediktora kriminalnog ponašanja: stabilnih ličnosnih dispozicija. Veliki broj ličnosnih karakteristika je obrađen u nizu empirijskih studija: Poštenje - Skromnost; "Mračna" Tetrada ličnosti: psihopatija, narcizam, Makijavelizam i sadizam; zatim Amoralnost i Militantni Ekstremizam. Ključni ciljevi obavljenih analiza bili su razumevanje konceptualnog statusa ovih konstrukata kao i njihovu vrednost za predikciju kriminalnog ponašanja ili povratništva. Rezultati su pokazali da se na vrhu hijerarhije pro-kriminalnih crta najverovatnije nalazi bazična crta Poštenja-Skromnosti, zatim se po obuhvatnosti izdvaja psihopatija, dok ostale crte predstavljaju uže konstrukte koji se jednim delom mogu redukovati na prethodno pomenute. Od "mračnih" crta, najveći deo samostalne varijanse poseduje sadizam. Militantni ekstremizam se izdvaja kao zaseban koncept, specifičan za produkciju ideološki motivisanog nasilja. U praktičnom smislu, kao prediktor kriminalnog ponašanja najveću moć predikcije je pokazala psihopatija, dok se sadizam izdvojio kao potencijalni prediktor težih oblika povratništva poput penalnog recidiva. Nalazi su pokazali da postoje interakcije između detrimentalnih porodičnih faktora i personalnih dispozicija u produkciji kriminalnog recidiva. Istraživanjem je takođe ispitana i nova metodologija implicitnih asocijacija koja bi omogućila procenu rizika ponovnog činjenja krivičnih dela. Rezultati su pokazali da ova metoda može objasniti dodatnu varijansu kriminalnog recidiva, koju mere samoprocene i rejtinga ne obuhvataju, te je njen heuristički i praktični potencijal veoma značajan.

Actions (login required)

View Item